İstenen sayfanın yerel versiyonuna yönlendirildiniz

Fotometrik kompleksometrik titrasyon

25 May 2020

Ürün

Kompleksometrik titrasyon, 1945 yılında Gerold Schwarzenbach'ın aminokarboksilik asitlerin metal iyonlarıyla stabil kompleksler oluşturduğunu ve bu komplekslerin bir indikatör eklenmesiyle rengini değiştirebildiğini gözlemlemesiyle keşfedildi. 1950'li yıllardan itibaren bu teknik su sertliğinin belirlenmesinde popülerlik kazanmıştır. Çok geçmeden magnezyum ve kalsiyumun yanı sıra diğer metal iyonlarının da bu şekilde titre edilebileceği anlaşılmıştır. Maskeleme maddelerinin ve yeni indikatörlerin kullanımı, yalnızca çözeltide bulunan metal iyonlarının tamamının belirlenmesi için değil, aynı zamanda bunların ayrılması ve analiz edilmesi için de daha fazla olanak sağlamıştır. Böylece yeni bir titrasyon türü doğmuştur: kompleksometrik titrasyon. 

Hiç kompleksometrik bir titrasyon yaptınız mı? Çoğunuz, en sık kullanılan titrasyon türlerinden biri olduğu için "evet" cevabını verecektir. Ancak muhtemelen dönüm noktasının tespiti ve titrasyonun kendisi konusunda zorluk yaşamışsınızdır. Diğer titrasyon türlerinin aksine, kompleks bağlanma sabiti pH'a çok bağlı olduğundan ve reaksiyon yavaş olabileceğinden, pH ve reaksiyon süresi gibi sınır koşulları kompleksometride daha da büyük bir rol oynamaktadır. Bu makale, kompleksometrik titrasyonlar gerçekleştirirken en sık karşılaşılan zorlukları ve bunların nasıl aşılabileceğini incelemektedir.

Kompleksometrik titrasyon analizi için numunenizin niteliksel bileşimini bilmek çok önemlidir. Bu, kullanmanız gereken indikatörü, kompleks oluşturucu maddeyi ve maskeleme maddesini belirlemektedir.

Aşağıdaki konuları ele alıyor olacağız (doğrudan bir bölüme atlamak için tıklayın):

Kompleksometrik titrasyon ve kompleks oluşturma sabiti

2020/05/25/complexometry/3
Şekil 1. N+ yüklü bir M metalinin EDTA ile kompleks oluşturma reaksiyonuna örnek.

Kompleksometrik reaksiyonlar her zaman bir metal kompleksi oluşturmak üzere bir ligandla reaksiyona giren bir metal iyonundan oluşmaktadır. Şekil 1, bir Mn+ metal iyonunun etilendiamintetraasetik asit (EDTA) ile böyle bir kimyasal reaksiyonunun örneğini göstermektedir. EDTA, kompleksometrik titrasyonlar için en yaygın kullanılan titranttır ve 1:1 stokiyometrik oranda reaksiyona girmektedir. Şekil 1'in sağ tarafında görüldüğü gibi EDTA altı adet koordinasyonlu bağ oluşturabilmektedir, yani EDTA'nın yoğunluğu altıdır. Bir ligand ne kadar çok koordinasyonlu bağ oluşturabilirse, oluşan kompleks de o kadar kararlı olmaktadır.